เมื่อพูดถึงงานระบบปรับอากาศภายในอาคาร อย่างแรกที่ทุกคนคิดถึงเป็นเรื่องของการปรับอุณหภูมิอากาศให้เย็นสบาย แต่แท้จริงแล้ว ระบบปรับอากาศภายในอาคารยังเป็นไปได้มากกว่าที่คิด เพราะอากาศที่ดีย่อมหมายถึงคุณภาพชีวิตที่ดี ซึ่งองค์ประกอบของคุณภาพอากาศที่ดี เป็นการรวมเรื่องอุณหภูมิ ความชื้น การไหลเวียนอากาศ และระบบการกรองอากาศ เข้าไว้ด้วยกันอย่างมีประสิทธิภาพ

เราชวนคุณมาทำความรู้จักกับ HVAC หรือระบบควบคุมและปรับสภาพแวดล้อมภายในอาคาร และไปดูพร้อมกันว่า 3D Object ของ Mitsubishi Electric จะเป็นตัวช่วยของนักออกแบบได้อย่างไรบ้าง

 

ไม่ว่าจะเป็นอาคารขนาดเล็กอย่างบ้านหรือที่อยู่อาศัย ไปจนถึงอาคารขนาดใหญ่อย่างอาคารสาธารณะหรือโรงงาน ล้วนจำเป็นต้องมีการปรับอากาศทั้งสิ้น นั่นก็เพราะคุณภาพอากาศและความสบายของผู้ใช้งานอาคารคือหัวใจสำคัญในทุกสถานที่

ระบบควบคุมและปรับสภาพแวดล้อมภายในอาคาร หรือ HVAC ย่อมาจาก Heating, Ventilation and Air Conditioning ถูกติดตั้งเพื่อควบคุมสภาวะของอากาศภายในอาคารให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม โดยเฉพาะกับอาคารขนาดใหญ่ที่การควบคุมภายในพื้นที่แต่ละหน่วยย่อยทำได้ยาก การติดตั้งระบบปรับอากาศที่ช่วยทั้งเรื่องการปรับปรุงคุณภาพอากาศ การระบายอากาศเสีย การควบคุมการไหลเวียนของอากาศภายในอาคาร การควบคุมความชื้นและอุณหภูมิ จึงเป็นเรื่องที่ต้องเริ่มต้นคิดตั้งแต่ขั้นตอนการออกแบบอาคาร เพื่อให้การทำงานของระบบเกิดศักยภาพสูงสุด

ระบบ HVAC ประกอบด้วยส่วนต่างๆ ตามชื่อได้แก่ ความร้อนที่ใช้สำหรับระบบท่อ การระบายอากาศเพื่อช่วยฟอกอากาศภายในผ่านฟิลเตอร์เป็นตัวกรองอากาศเพื่อดักจับฝุ่นละอองและสิ่งสกปรกที่ไม่พึงประสงค์ก่อนเข้าสู่ภายในอาคาร และ

ระบบทำความเย็น เหมือนกับเครื่องปรับอากาศทั่วไป ที่ทำหน้าที่ควบคุมอุณหภูมิให้อยู่ในระดับที่เหมาะสมกับการใช้ชีวิตได้อย่างสบายตัว

งานระบบ กับงานออกแบบสำหรับอาคาร

สำหรับอาคารขนาดใหญ่ ความซับซ้อนของงานระบบยิ่งมีมากขึ้น เช่นเดียวกับกับระบบ HVAC ที่นิยมใช้ในอาคารขนาดใหญ่ เพื่อให้การปรับคุณภาพอากาศเป็นไปได้ดีทั่วทั้งบริเวณภายในอาคาร การวางแผนงานระบบจึงจำเป็นต้องเตรียมตัวก่อนตั้งแต่ขั้นตอนการออกแบบอาคาร

ข้อสำคัญสำหรับการออกแบบและจัดวางงานระบบตั้งแต่ขั้นเริ่มต้น คือตำแหน่งพื้นที่จัดวางอุปกรณ์เครื่องมือ และความเชื่อมโยงของระบบ อย่างการติดตั้งท่อดักส์ การใช้ไฟฟ้า การวางอุปกรณ์คอยล์เย็น คอยล์ร้อน การเดินท่อ ดังนั้น การขึ้นงานระบบในโปรแกรม 3D หรือใน BIM ซึ่งเป็นซอฟท์แวร์ที่สร้างแบบจำลองเสมือนของอาคารได้อย่างแม่นยำ จึงช่วยอำนวยความสะดวกในการทำงานของนักออกแบบในหลากหลายมิติรอบด้าน

ตั้งแต่การมองเห็นภาพเป็นรูปเป็นร่างตามสัดส่วนและตำแหน่งเสมือนทำงานในพื้นที่จริงในช่วงขั้นตอนการเขียนแบบ จึงสามารถกำหนดระยะสำหรับการติดตั้งได้โดยไม่รบกวนกับงานออกแบบหรืองานระบบอื่นๆ อีกทั้ง 3D Object ใน BIM ยังมีการรวบรวมโมเดลต่างๆ ใน Library ซึ่งเป็นตัวช่วยให้นักออกแบบสามารถเลือกอุปกรณ์ในงานระบบได้อย่างง่ายดาย และช่วยเหลือยาวไปจนถึงขั้นตอนการวางแผนด้านการจัดการของโครงการ อย่างการคำนวณโครงสร้าง ถอดจำนวนอุปกรณ์อย่างแม่นยำ และถอดงบประมาณจากการวางแผนงานระบบที่ใช้ในโครงการ

วิธีการใช้งาน 3D Object ของระบบปรับอากาศในงานออกแบบ

เพราะระบบ HVAC เป็นงานระบบที่มีความซับซ้อนและต้องการเทคนิคเฉพาะทาง การจัดวางแผนและการออกแบบงานระบบจึงต้องมีข้อมูลของอุปกรณ์และการติดตั้งที่มีรายละเอียดอย่างถูกต้องแม่นยำ สัมพันธ์กับงานสถาปัตยกรรม งานวิศวกรรมโครงสร้าง และงานวิศวกรรมระบบ รวมทั้งยังต้องคำนึงถึงขั้นตอนการทำงานจริงในพื้นที่อาคารไปด้วย

แต่หากได้ลองศึกษาและทดลองใช้งาน 3D Object ของระบบปรับอากาศภายในงานออกแบบอาคารแล้ว จะพบว่าการวางแผนที่ดีจะช่วยให้งานออกแบบทำได้อย่างต่อเนื่องจากการทำงานในรูปแบบสามมิติเหมือนจริง ช่วยแก้ไขข้อขัดแย้งที่เกิดช่วงระหว่างงานออกแบบ และเพราะเป็นเครื่องมือที่ช่วยถ่ายทอดงานออกแบบให้ออกมาใกล้เคียงความจริง จึงช่วยลดความผิดพลาดระหว่างการสื่อสารไปสู่การทำงานในขั้นตอนถัดไป และการออกแบบงานระบบจึงทำได้รวดเร็ว ถูกต้อง แม่นยำ

สำหรับผู้ที่สนใจในงานออกแบบระบบ HVAC ภายในอาคาร ทางมิตซูบิชิ อีเล็คทริค ได้เตรียมไฟล์สำหรับ 3D Object ให้เป็นตัวช่วยสำหรับนักออกแบบ สถาปนิก และที่ปรึกษาโครงการ ด้วยการจัดทำข้อมูลและสเป็คของอุปกรณ์ระบายอากาศ และระบบปรับอากาศอย่างครบวงจร เป็นห้องสมุดให้ผู้ใช้งานสามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น รวมทั้งข้อมูลด้านเทคนิค อย่างการคำนวณระยะที่ชัดเจนในงานติดตั้งอุปกรณ์ไปจนถึงการเดินท่อน้ำยา ซึ่งทางบริษัทได้จัดทำไว้ โดยสามารถดูไฟล์โมเดลต่างๆ เบื้องต้น และดาวน์โหลดเพื่อทดลองใช้งานได้ที่ BIMobject Thailand