Creating A Senior-Friendly Bathroom สร้างห้องน้ำให้ผู้สูงอายุตามหลัก UD

อย่างที่เราทราบกันว่าประเทศไทยกำลังเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุโดยสมบูรณ์ ซึ่งในประชากรกลุ่มนี้ก็มีจำนวนไม่น้อยที่เป็นผู้พิการและทุพพลภาพอีกด้วย เชื่อว่าลูกหลานอย่างเราๆ ก็มีความกังวลไม่น้อยเรื่องคุณภาพชีวิตของผู้ใหญ่ที่เรารัก โดยเฉพาะการใช้ห้องน้ำ วันนี้เรามีไอเดียดีๆ มาฝากทั้ง “consumer” ให้สามารถเลือกสิ่งอำนวยความสะดวกให้กับผู้สูงวัยที่บ้าน รวมถึงใครที่อยู่ในฐานะ “designer” ก็สามารถเจาะลึกไปถึงวัสดุ อุปกรณ์ และ material ตลอดจนดีไซน์ที่ส่งผลต่อความปลอดภัย

UD งานออกแบบดีๆ ที่ใส่ใจผู้สูงอายุ

Universal Design หรือ UD หมายถึง งานออกแบบเพื่อการใช้สอยได้สำหรับทุกคน ทุกเพศ ทุกวัย แม้แต่คนชรา เด็กเล็ก สตรีมีครรภ์ ตลอดจนผู้พิการประเภทต่างๆ โดยมีหลักการออกแบบคือทุกคนใช้ได้อย่างเท่าเทียมกัน มีความยืดหยุ่น สามารถปรับเปลี่ยนได้ ใช้งานง่าย มีข้อมูลชัดเจน สื่อความหมายเคลียร์และเข้าใจ การออกแบบที่เผื่อการใช้งานที่ผิดพลาดที่อาจจะเกิดขึ้นได้ ใช้แรงน้อย และมีขนาดและพื้นที่ที่เหมาะสมกับการเข้าถึงและใช้งานได้ ซึ่งพื้นที่ส่วนตัวอย่างห้องน้ำ คือสถานที่ที่ต้องคำนึงถึง Universal Design เป็นพิเศษ เนื่องจากถูกใช้งานบ่อย และเป็นที่ลับตาหากเกิดอันตรายอาจไม่ได้รับความช่วยเหลือได้ทันที ซึ่งการป้องกันก็คือการออกแบบให้มีความเหมาะสม ที่สามารถสรุปให้เข้าใจง่ายๆ ตามหลัก UD ได้ดังนี้

กว้างแบบพอดี

 

ห้องน้ำสำหรับผู้สูงอายุ และผู้พิการ ควรออกแบบให้มีความกว้างอย่างน้อย 150×200 เซนติเมตร หรือให้กว้างอยู่ในระดับที่พอดี เพื่อให้ผู้ใช้สามารถหมุนรถเข็นได้ โดยมีระยะในการหมุนตัวต้องไม่ต่ำกว่า 1.50 เมตร แต่ก็ไม่ควรให้มีขนาดพื้นที่ที่ใหญ่จนเกินไป เพราะหากผู้สูงอายุ หรือผู้พิการเกิดลื่นล้มในห้องน้ำ อย่างน้อยก็ยังพอสามารถล้มไปพิงผนังได้ ซึ่งจะช่วยลดความรุนแรงลงได้ ส่วนของประตูห้องน้ำควรมีความกว้างอย่างน้อย 90 เซนติเมตร เพื่อความสะดวกของการเข้าออกที่ต้องใช้รถเข็น

 

ยิ่งใช้ง่ายยิ่งดี

ประตูห้องน้ำต้องเป็นบานเลื่อนหรือบานเปิดออกนอกห้องน้ำ เพราะเวลาที่ผู้สูงอายุหกล้มและนอนขวางอยู่บริเวณหน้าประตู ถ้าหากเป็นประตูแบบเปิดเข้าทั่วไปเราก็จะไม่สามารถเข้าไปช่วยเหลือได้ทัน ดังนั้นจึงขอแนะนำประตูบานเลื่อนระบบเซ็นเซอร์เพื่อเพิ่มความสะดวกสบาย ลดการออกแรง

นอกจากนี้ อาจมีการเจาะช่องกระจกสำหรับมองเข้าไปข้างในได้ และควรใช้มือจับประตูแบบก้านโยก เพื่อผู้สูงอายุจะได้ไม่ต้องออกแรงข้อมือในการบิดหมุนแบบประตูลูกบิด ในส่วนของก๊อกอ่างล้างหน้าก็ควรใช้เซ็นเซอร์เช่นกัน เพราะผู้สูงอายุจะมีการใช้งานสะดวกกว่าก๊อกแบบหมุนเปิด ซึ่งที่ Hafele ก็มีให้เลือกสรรอย่างก๊อกอัตโนมัติสำหรับอ่างล้างหน้า (566.10.041 )  ที่มีการทำงานด้วยระบบ Hybrid ใช้งานได้ 2 ระบบทั้งไฟบ้านและถ่าน ใช้งานวันละ 300 ครั้งได้นานถึง 1.5 – 2 ปี และกระจกอ่างล้างหน้าที่ Hafele ก็มีแบบที่สามารถปรับองศาได้ รวมถึงอ่างล้างหน้าที่มีส่วนเว้าด้านหน้าและมีพื้นที่โล่งด้านล่าง เพื่อให้สอดขาเข้าไปงานใช้ได้ง่ายและสะดวกมากยิ่งขึ้น

 

ยิ่งสะดวกยิ่งดี

 

เลือกใช้โถสุขภัณฑ์แบบนั่งราบมีความสูงจากพื้นประมาณ 43-45 เซนติเมตร เพื่อให้ผู้สูงอายุสามารถลุกนั่งได้อย่างสะดวกมากยิ่งขึ้น และที่กดน้ำต้องเป็นแบบก้านโยก อีกทั้งเลือกใช้สุขภัณฑ์อัจฉริยะที่สามารถสั่งการด้วยรีโมท ช่วยลดการเคลื่อนไหว  และควรติดตั้งสายฉีดชำระไว้บริเวณด้านข้าง เพื่อผู้สูงอายุไม่ต้องเอี้ยวตัวไปด้านหลัง เซ็ทสุขภัณฑ์นี้มีให้เลือกได้จาก Hafele  ทั้งโถนั่งราบ และสุขภัณฑ์อัจฉริยะ SMART TOILET (588.82.422 ) ใช้รีโมทสั่งการ ที่สะดวกในการใช้งานต่อผู้สูงอายุ

 

ยิ่งแข็งแรงยิ่งดี

ติดตั้งราวจับบริเวณโถสุขภัณฑ์และอ่างล้างหน้า เพื่อให้ผู้สูงอายุจะได้สามารถจับราวช่วยพยุงตัวเองขณะใช้ห้องน้ำได้ ซึ่งต้องติดตั้งอย่างมั่นคงและแข็งแรง อย่างผลิตภัณฑ์จาก Hafele ที่มีวัสดุให้เลือกหลากหลาย ไม่ว่าจะเป็น  สแตนเลส 304,อลูมิเนียม + ไนลอน หรือ ทองเหลือง

ในส่วนของเก้าอี้นั้นควรจัดวางให้ผู้สูงอายุนั่งอาบน้ำ และเลือกเก้าอี้ที่ทนทานสามารถรองรับน้ำหนักได้ หรือจะเป็นเก้าอี้นั่งอาบน้ำ แบบพับเก็บได้  (499.98.700 ) จาก Hafele ที่ทนทานใช้งานง่าย วัสดุตัวเก้าอี้รองนั่งเป็นไนลอน และมีไนลอนคลุมส่วนอลูมิเนียมอัลลอยด์ ส่วนราวจับมีกลไกสปริงที่ช่วยให้ยกแขนในตำแหน่งค้างได้ โดยไม่ต้องใช้แรงมาก และยังรับน้ำหนักสูงสุดได้ถึง 150 กิโลกรัม

 

ยิ่งปลอดภัยยิ่งดี

ควรเลือกปูกระเบื้องแบบพื้นหยาบ แทนกระเบื้องขัดมันเพื่อลดอุบัติเหตุที่อาจเกิดขึ้นได้อย่างไม่คาดคิด ซึ่งหากเป็นห้องน้ำเดิมที่ทำพื้นไว้อยู่แล้วแนะนำให้รื้อกระเบื้องพื้นและโถสุขภัณฑ์เดิมออก แล้วเทปูนทรายปรับระดับพื้นห้องน้ำและทำการปูกระเบื้องใหม่ โดยกระเบื้องที่นำมาใช้ควรมีค่าความฝืดผิวกระเบื้องตั้งแต่ R10 ขึ้นไป สีของกระเบื้องพื้นควรเลือกสีที่มีความแตกต่างกับผนังและชุดสุขภัณฑ์อย่างชัดเจน

 

 

ยิ่งเห็นชัดยิ่งดี

 

การมองเห็นของผู้สูงอายุเป็นปัจจัยที่ต้องให้ความสำคัญ ดังนั้น จึงไม่นิยมใช้สุขภัณฑ์ทุกชนิดที่มีสีเข้ม ควรใช้สุขภัณฑ์ที่มีสีสว่างเห็นชัดเจน อย่างเช่น สีขาว หรือเลือกสีสะอาดตา และที่สำคัญไม่แพ้กันคือเรื่องแสงสว่าง ควรติดตั้งหลอดไฟ LED ที่ให้แสงสว่างที่ชัดเจน โดยหลีกเลี่ยงหลอดไฟสีส้ม แนะนำ ชุดโคมไฟแอลอีดีเพดาน( 821.07.374) จาก Hafele ที่จะช่วยเพิ่มความปลอดโปร่งโล่งสบายตา และแถมเพิ่มความทันสมัยอีกด้วย

สิ่งสำคัญก็คือควรหมั่นตรวจตราความเรียบร้อยของห้องน้ำ อย่าปล่อยให้น้ำเปียก ถ้าเป็นไปได้ควรแยกโซนเปียกและโซนแห้งออกจากกัน และหมั่นเช็คข้าวของไม่ให้ตกเกลื่อนพื้น ตรวจวัสดุอุปกรณ์ต่างๆ ไม่ปล่อยให้ชำรุด เสียหายนาน เพราะอาจเป็นปัจจัยให้เกิดอันตรายกับคุณปู่คุณต่า คุณย่าคุณยายที่เรารักได้

ที่มา:

https://www.scottsmedical.com/bath-safety

https://www.uk.roca.com/rocalife/our-tips-to-achieve-a-user-friendly-bathroom-for-the-elderly

ดาวน์โหลดข้อมูลสินค้า เเละ File BIM  สำหรับห้องน้ำผู้สูงอายุ หรือ ห้องน้ำ Universal Design